Ryszard Krynicki – wprowadzenie

fot. Joanna Helander

Kim jest Ryszard Krynicki?  Czy wypada znać to nazwisko i jego zasługi? Czy mówią o nim w szkole i trzeba się o tym uczyć?

Paradoksalnie – był lepiej rozpoznawalny w Polsce w okresie stanu wojennego niż dziś. Nie tylko rozpoznawalny, ale i rozpowszechniany:  każdy esbek przeprowadzający rewizję, przeszukiwanie w podejrzanych domach, jeśli natknął się na jego tomik wydany w drugim obiegu, z radością go konfiskował. Był to bowiem poeta objęty zakazem druku. Za co i dlaczego?  Bo był niezależny w myśleniu i pisaniu. I był odważny!

I takim pozostał do dziś.  Chociaż ma już lat 70 z okładem. Należy do najwybitniejszych polskich poetów żyjących. Wisława Szymborska zaprosiła go  jako gościa na uroczystość wręczania jej Nagrody Nobla!  Zdobył kilka nagród międzynarodowych  (tłumaczy znanych poetów i i sam jest tłumaczony — o czym w Internecie). Przed paru laty prezentowano jego dorobek na wystawie w… Berlinie.

Gorzowianie poznali go dużo wcześniej, kiedy uczęszczał do II LO, które ukończył w roku 1961. A teraz krążą pogłoski, że będzie w naszym mieście na jubileuszu w tejże szkole.

Będzie czy nie będzie, poezję tę warto poznać. Wiele można znaleźć w sieci: wierszy, wywiadów, komentarzy; nawet są filmy z udziałem Poety. Również są materiały w miejscowych bibliotekach oraz w domach prywatnych.

Wiersze Ryszarda wymagają od odbiorcy uważnego czytania, są zwarte, skondensowane. Ale wybaczamy to autorowi, kiedy zauważamy, iż są krótkie, nawet niekiedy bardzo krótkie. Jeżeli  „złapiemy” klucz do ich interpretacji,  mamy dużo satysfakcji i bogaty materiał do przemyśleń tudzież dyskusji. Pokusiłam się o kilka przykładowych interpretacji. piszę je z pozycji eksnauczycielki, starając się o wyłożenie swojego zrozumienia tekstów jako jednego z możliwych, a więc nie ” kanonicznego”. Posługuję się językiem, jakim operuje się w szkole średniej w kontaktach z uczniami.  I próbuję zachęcić do przemyśleń, na które Krynicki na pewno zasługuje. Wiersze są naprawdę z  XXI  wieku, jest to widoczne, zarówno w podejmowanych tematach, jak również w formie  – języku, traktowaniu odbiorcy.

Zdjęcie Ryszarda Krynickiego wykonała Joanna Helander. Stronę uruchomił (dzięki WordPress na szablonie Andersa Norena) oraz pozostałe fotografie na cmentarzu żydowskim w Gorzowie Wielkopolskim wykonał Jakub Żytkowski.

Weronika Kurjanowicz (mojazulka@gmail.com)